Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İsrail’in Gazze ablukasının soruşturulması için bu hafta Uluslararası Adalet Divanına başvurmaya hazırlandıklarını açıkladı. Ankara’nın BM Genel Sekreterinin krizin sona erdirilmesi çağrılarına rağmen aldığı bu kararın Türk-İsrail ilişkilerini daha da gerginleştirmesi bekleniyor.
BM’in Mavi Marmara olayıyla ilgili hazırladığı raporun Cuma günü açıklanmasının ardından Türkiye İsrail ile askeri anlaşmalarını askıya almış ve diplomatik ilişkilerini asgari düzeye indirmişti. Raporda Gazze’ye uygulanan abluka meşru kabul edilmekle birlikte İsrail’in Mavi Marmara gemisine düzenlediği 9 Türk’ün ölümüyle sonuçlanan komando baskınında aşırı kuvvet kullandığı belirtiliyordu.
İsrail, olaydan sonra Ankara’nın özür dilemesi ve ölenlerin ailelerine tazminat ödemesi yolundaki taleplerini sürekli reddetti.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, kabine toplantısında hükümetinin baskında meydana gelen ölüm olaylarından üzüntü duyduğunu ancak komandoların şiddete başvuran eylemcilere karşı kendilerini savunduklarını söyledi. Netanyahu, Türkiye ile ilişkileri düzeltmeyi umduğunu da belirtti.
Ancak siyasi yorumcu Aslı Aydıntaşbaş, İsrail, Ankara’nın taleplerini yerine getirmedikçe ilişkilerin düzelmeyeceği görüşünde.
Aydıntaşbaş, Başbakan Erdoğan’ın kişiliği ve konunun Türkiye için önemi göz önüne alındığında Ankara’nın özür dışında hiçbir girişimi kabul etmeyeceğini söylüyor.
İki ülke arasındaki gerginlik, BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un taraflara yaptığı itidal çağrısına rağmen artmaya devam ediyor.
Türkiye ve İsrail’in bölgede son derece iki önemli ülke olduğunun vurgulayan Ban, ilişkilerin düzelmesi ve normalleşmesinin Orta Doğu’daki sorunların çözümü açısından büyük önem taşıdığını bildirdi.
Gözlemciler Türkiye ile İsrail arasındaki krizin derinleşmesinin, karışıklığın giderek arttığı Orta Doğu’da istikrarın daha da bozulmasına yol açacağı uyarısında bulunuyor.
Kadir Has Üniversitesi öğretim üyelerinden Soli Özel, Türkiye ile İsrail arasında kıyasıya bir liderlik mücadelesi olduğu görüşünde. Özel, hem Türkiye hem İsrail’in Doğu Akdeniz’in lideri olmak istediğini söylüyor.
Gerginliğin, Başbakan Erdoğan’ın Eylül ortasında Gazze’yi ziyaret edeceği yolundaki haberler üzerine daha da artması olasılığı var. İslamcı kökenli AK Partinin Gazze’deki Hamas yönetimiyle güçlü bağları bulunuyor.
İsrail, Gazze’ye silah kaçırılmasını önlemek için deniz ablukasını sürdürmek zorunda olduğunu savunuyor. Filistinliler ise ablukanın tüm Gazze halkının acı çekmesine yol açtığını ve uluslararası hukuku ihlal ettiğini öne sürüyor.
(tuicakademi-VOAnews)
