Güney Afrika Seçimleri: 29 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleşecek seçimler yeni bir döneme kapı açabilir.
Adaylar ve Ana Oyuncular
29 Mayıs’ta Güney Afrikalılar, yeni bir Ulusal Meclis ve eyalet yasama organlarını seçmek için sandık başına gidecekler. Bu seçimlerde, başlıca yarışmacılar Afrika Ulusal Kongresi (ANC), Demokratik İttifak (DA) ve Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EFF) olarak öne çıkıyor. Mevcut Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa liderliğindeki ANC, önceki seçimlere kıyasla önemli bir seçmen desteği kaybıyla karşı karşıya. Sağda yer alan DA, temiz yönetim ve piyasa odaklı ekonomik politikalarla kampanya yürütse de, beyaz çıkarlarına hizmet ettiği algısıyla mücadele ediyor. Solda ise, toprak reformu ve geniş hükümet müdahalesini savunan EFF, ANC’nin ırksal eşitsizlikleri çözmedeki yetersizliğini eleştiriyor. Ayrıca, eski Cumhurbaşkanı Jacob Zuma liderliğindeki yeni MK partisi, Ramaphosa’nın liderliğinden hoşnutsuz olanlara hitap ederek dinamiğe yeni bir boyut kazandırıyor.
Seçimlerin Önemi
Bu seçim birkaç nedenle kritik öneme sahip. İlk olarak, apartheid’ın sona ermesinden bu yana 30 yıldır süregelen ANC egemenliğinin sonunu işaret edebilir. ANC’nin popülaritesindeki düşüş, yolsuzluk, işsizlik ve ekonomik eşitsizlik gibi kalıcı sorunlardan duyulan geniş çaplı memnuniyetsizliği gösteriyor. ANC, çoğunluğu sağlayamazsa, koalisyon politikasına zorlanacak ve bu durum siyasi manzarayı temelden değiştirecek. Koalisyon kurma zorunluluğu, politika uzlaşmalarına ve yönetim tarzında değişikliğe yol açabilir, Güney Afrika’da yeni bir siyasi belirsizlik dönemi başlatabilir.
Güney Afrika’nın Siyasal Sistemi
Güney Afrika, parlamenter temsili demokratik bir cumhuriyet olarak faaliyet gösterir. Güney Afrika Cumhurbaşkanı, hem devlet başkanı hem de hükümet başkanı olarak görev yapar ve Ulusal Meclis tarafından seçilir. İki meclisli parlamento, Ulusal Meclis ve Eyaletler Ulusal Konseyi’nden oluşur. 1996 sonrası apartheid dönemi anayasasına dayanan bu yapı, demokratik yönetimi, yargı bağımsızlığını ve insan haklarının korunmasını vurgular. Orantılı temsil sistemi, çeşitli siyasi görüşlerin yasama sürecinde yansıtılmasını amaçlar.
Seçim Süreci ve Önemli Detaylar
29 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimlerde, Güney Afrikalılar yeni bir Ulusal Meclis ve eyalet yasama organlarını seçmek için oy kullanacaklar. Ulusal Meclis, önümüzdeki beş yıl için cumhurbaşkanını seçecek. Bu seçim, apartheid’ın sona erdiği 1994’ten bu yana Güney Afrika’nın yedinci demokratik genel seçimi olacak. Nelson Mandela’nın cumhurbaşkanı seçildiği 1994 seçimlerinde, ANC 400 sandalyenin yüzde 62,5’ini kazanmıştı. ANC’nin bu seçimde çoğunluğu koruyabilmesi için Ulusal Meclis’te yüzde 50’yi geçmesi gerekiyor.
Güney Afrika’nın seçim yönetim organı olan Seçim Komisyonu (IEC) verilerine göre, bu yıl 18 yaş ve üzeri 27,79 milyon Güney Afrikalı seçmen kaydoldu. Yurtdışında yaşayan kayıtlı seçmenler 17-18 Mayıs’ta oylarını kullandılar ve özel ihtiyaçları olan seçmenler, hamile kadınlar ve engelliler dahil olmak üzere, seçim gününden iki gün önce, 27-28 Mayıs’ta oy kullanacaklar.
Güney Afrika, orantılı temsil sistemini izler ve bu seçimlerde ilk kez bağımsız adaylar yarışacak. Bu değişikliği uyum sağlamak için seçmenler, her biri bir parti veya aday seçimini gerektiren üç oy pusulası alacaklar: Ulusal Meclis için iki oy pusulası ve her biri Güney Afrika’nın dokuz ilinde eyalet yasama organı üyelerini seçmek için üçüncü bir oy pusulası.
Politik Aktörler ve Önemli Olaylar (Güney Afrika Seçimleri)
Apartheid’dan kurtuluşla ilişkili olan ANC’nin tarihi anlatısı, genç seçmenler arasında günümüz sorunlarıyla ilgili hayal kırıklıkları nedeniyle yankı bulmakta zorlanıyor. Jacob Zuma’nın başkanlığı dönemindeki yolsuzluk iddiaları, özellikle Nkandla skandalı ve devlet yakalama suçlamaları, partinin imajını önemli ölçüde zedeledi. Mevcut Cumhurbaşkanı Ramaphosa’nın parti reformu ve yolsuzlukla mücadele çabaları, kendi skandalları ve eylemsizlik algısıyla gölgelenmiş durumda, bu da destekçiler arasında hayal kırıklığına yol açtı.
DA, John Steenhuisen liderliğinde temiz yönetim ve ekonomik reform vizyonu sunuyor, ancak tarihsel ırkçı eğilim algısıyla mücadele ediyor. EFF, Julius Malema liderliğinde, radikal ekonomik değişim ve toprak reformu taleplerinden yararlanıyor, ancak yönetim yeteneği konusunda şüphelerle karşı karşıya.
Zuma tarafından kurulan MK partisinin ortaya çıkışı, siyasi manzarayı daha da karmaşık hale getiriyor. MK’nın, Ramaphosa liderliğindeki ANC’den hoşnutsuz olan ANC sadıklarına hitap etmesi, parlamenter çoğunluğu azaltma ve koalisyon politikasını zorunlu kılma potansiyeli taşıyor.
Seçim Bilgileri
- Toplam Nüfus: 62 milyon
- Kayıtlı Seçmen Sayısı: 27.79 milyon
- Sandık Merkezleri: 23,292
- Oy Verme Yaşı: 18
- Cumhurbaşkanlığı Görev Süresi: 5 yıl, en fazla 2 dönem
- İller: 9
- Belediyeler: 257
Seçim günü, oy kullanma işlemleri sabah 7’den akşam 9’a kadar sürecek. Seçim günü kamu tatili ilan edilmiştir. Bağımsız adaylar ve özel ihtiyaçları olan seçmenler için erken oy kullanma imkanı sağlanmıştır.
Sonuçlar ve Gelecek Senaryoları (Güney Afrika Seçimleri)
Koalisyon politikaları, Güney Afrika için hem fırsatlar hem de zorluklar getiriyor. Bir koalisyon hükümeti, hesap verebilirliği artırabilir ve daha sağlam parlamento denetimi sağlayabilir. Ancak, bu aynı zamanda potansiyel istikrarsızlık ve politika durgunluğu riskini de beraberinde getiriyor. ANC’nin egemenliğinin sembolik sonuna rağmen, kısa vadede önemli politika değişiklikleri olası değildir. Özellikle işsizlik ve eşitsizlikle ilgili ekonomik politikalar, mevcut yapısal zorluklar ve siyasi dinamikler tarafından kısıtlanmaya devam edecek.
Güney Afrika’nın dış politikası, BRICS ve Batılı ülkeler arasındaki dengeli duruşunu sürdürmesi bekleniyor. Diplomatik yaklaşımlarda devamlılık, büyük küresel ortakları yabancılaştırmaktan kaçınmayı amaçlayarak, ABD, Çin, Avrupa ve Rusya ile ilişkilerde tarafsız bir duruşu korumayı hedefliyor.
Sonuç olarak, yaklaşan Güney Afrika seçimi, ülkenin apartheid sonrası tarihindeki kritik bir dönüm noktasını temsil ediyor. ANC’nin egemenliğinin olası sonu, yeni siyasi dinamikleri tanıtırken, yönetişim, ekonomik eşitsizlik ve yolsuzluk gibi temel zorluklar devam ediyor. Koalisyon politikalarının evrimi, Güney Afrika’nın gelecekteki yolunu şekillendirmede istikrar ve dönüşüm talebi arasında bir denge sağlamak açısından kritik olacaktır.
Koalisyon politikaları, Güney Afrika için hem fırsatlar hem de zorluklar getiriyor. Bir koalisyon hükümeti, hesap verebilirliği artırabilir ve daha sağlam parlamento denetimi sağlayabilir. Ancak, bu aynı zamanda potansiyel istikrarsızlık ve politika durgunluğu riskini de beraberinde getiriyor. ANC’nin egemenliğinin sembolik sonuna rağmen, kısa vadede önemli politika değişiklikleri olası değildir. Özellikle işsizlik ve eşitsizlikle ilgili ekonomik politikalar, mevcut yapısal zorluklar ve siyasi dinamikler tarafından kısıtlanmaya devam edecek.
Güney Afrika’nın dış politikası, BRICS ve Batılı ülkeler arasındaki dengeli duruşunu sürdürmesi bekleniyor. Diplomatik yaklaşımlarda devamlılık, büyük küresel ortakları yabancılaştırmaktan kaçınmayı amaçlayarak, ABD, Çin, Avrupa ve Rusya ile ilişkilerde tarafsız bir duruşu korumayı hedefliyor.
Sonuç olarak, yaklaşan Güney Afrika seçimi, ülkenin apartheid sonrası tarihindeki kritik bir dönüm noktasını temsil ediyor. ANC’nin egemenliğinin olası sonu, yeni siyasi dinamikleri tanıtırken, yönetişim, ekonomik eşitsizlik ve yolsuzluk gibi temel zorluklar devam ediyor. Koalisyon politikalarının evrimi, Güney Afrika’nın gelecekteki yolunu şekillendirmede istikrar ve dönüşüm talebi arasında bir denge sağlamak açısından kritik olacaktır.
Kaynakça
Mpofu-Walsh, S. (2024, May 28). South Africa’s High-Stakes, Low-Impact Election: Why an End to the ANC’s 30-Year Reign Won’t Change the Country. Foreign Affairs. Retrieved from Foreign Affairs
Interactive – South Africa Elections 2024 – How Voting Works. (2024, May 26). Al Jazeera. Retrieved from Al Jazeera
Electoral Commission of South Africa (IEC). (2024). Election Information. Retrieved from IEC
