Kolombi’yadaki FARC Hareketi ve Etkileri

FARC hareketi ilk bakışta, 1959 yılında liberallere karşı kendi kırsal bölgelerinde özerklik isteyen bir çiftçi hareketinden doğmuştur. Bu hareket, devletin kara ve hava kuvvetleri dâhil olmak üzere 16.000 asker ile bastırılmıştır. Bundan sonra, 1964’ün baharında Güney Kolombiya’da resmi olarak kurulmuştur. Tam adı “Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia-Ejército del Pueblo”dur; Türkçesi ise, Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri – Halk Ordusu FARC (Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri) örgütü olan silahlı mücadeleyi benimseyen gayri nizami harp, yani gerilla taktiğini kullanan bir harekettir. Bu hareketin amacı, Kolombiya’daki mevcut otoriteyi devirerek yerine kendi kontrolünde ve ideolojisinde bir hükümet kurmaktır. Bu amaca ulaşmak için hareketin “Son Savunma” adı altında bir planı bulunmaktadır. Bu plana göre, örgütün silahlı güçlerinin sayısı 30.000’e ulaştığında mevcut devlet ve hükümet güçlerinin hepsini teslim alma planlanmaktadır.

Örgüt 40 yıllık bir süreçte, eleman sayısını 18.000’e çıkarmıştır. Örgütün bu denli büyümesinin arkasındaki neden, Kolombiya Devleti’nin yoksullukla başarılı bir şekilde mücadele edememesi, toprak reformunu yapamaması ve geçmişte yapılan sert yaptırımlar olarak görülebilir. Örgütün ülke içerisinde en etkili olduğu bölgeler ise; Antioquia, Tolima, Magdalena, Boyacá, Caquetá, and Meta’dır. Örgütün ideolojisi ise Sosyalizm ve toprak reformu da dahil olmak üzere genel olarak Marksist ve Leninist bir çizgi izlemektedir. Örgütün üst düzey yöneticilerinden Manuel Marulanda: “Örgütümüz içerisinde her şeyden birazcık vardır. Aynı zamanda Marksizm ve Leninizm de vardır. Fakat, her şeyden önce kapıları tüm felsefi, politik ve dini görüşlere açık silahlı bir gerilla örgütüdür.” şeklinde örgütü tanımlamaktadır.

Ayrıca, örgütün Kolombiya Komünist Partisi ile ideolojik bir kardeşliği bulunmaktadır. Örgüt teknik olarak gayri nizami harp taktikleriyle çalışsa da, örgüt içerisinde düzenli ordu sistemleri içerisinde görülen bir emir komuta sistemi ve hiyerarşik bir düzen bulunmaktadır. Örgütün en üst karar alma mekanizması, Yüksek Komuta Merkezi (Estado Mayor Central)’dir. Örgütün bu merkezi altında yedi cephesi bulunmaktadır; Güney Cephesi, Doğu Cephesi, Birleşik Batı Cephesi, Jose Maria Cordoba Cephesi, Orta Magdalena Cephesi, Birleşik Merkez Cephesi, Karayipler Cephesi ve bu cephelere bağlı küçük küçük mobil birlikler bulunmaktadır.

FARC (Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri) örgütü üyelerinin büyük çoğunluğu, sosyal ve ekonomik problemlere sahip olan, kırsal kesimlerde yaşayan, eğitim seviyesi düşük çiftçilerden oluşmaktadır. Örgütün kadın mensupları da bulunmaktadır; bunlar yaklaşık yüzde 30’luk bir dilimi oluşturmaktadır ve örgüt içerisinde çocuk militanlarında bir hayli olduğu düşünülmektedir. Özellikle, bu konu insan hakları ile ilgili çalışma yapan organizasyonların dikkatini FARC (Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri)’ın üzerinde toplamıştır. Örgüte katılma nedenleri ise; bireyin dünya görüşü ile uyuşması, örgütün baskısı, örgütten beklenen para, makam gibi beklentiler ve örgütün gençlerin ruhuna çekici gelmesidir. Bu nedenler özellikle Kolombiya devletinin başa çıkamadığı yoksulluk, yapılamayan toprak reformu, sosyal hizmetlerin düşük olması gibi özellikle sosyal ve ekonomik eksiklerden kaynaklanmaktadır.

Örgütün propaganda faaliyetleri için izlediği yöntemlerin başında, kitle iletişim araçları gelmektedir. Bunların başını “Direnişin Sesi” isimli radyo ve “Direniş” isimli gazete çekmektedir. Aynı zamanda, örgüt çeşitli konferans ve mitinglerle de propaganda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Örgüt uluslararası camiada propaganda faaliyetlerini gerçekleştirmek için ise, farklı dillerde internet siteleri kullanmaktadır. Örgüt bu faaliyetler için yıllık yaklaşık 200.000$ ile 500.000$ harcamaktadır. FARC(Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri) örgütünün eylem tiplerine bakıldığında ise, klasik bir terör örgütü tipi eylemler sergilendiği görülmektedir. Bunlar başlıca; adam kaçırma, rehin alma, bombalama, uçak kaçırma ve güvenlik güçlerine yönelik saldırılardır.

Örgütün finansının ana kaynakları; legal ve illegal faaliyetlerden alınan haraçlar, adam kaçırma faaliyetleri, uyuşturucu ticaretinden elde edilen gelirler başlıkları altında toplanılabilir. Birinci başlıktan bahsetmemiz gerekirse, bu haraçlar genelde yerel halktan ve uyuşturucu tacirlerinden temin edilmektedir. Çiftçilerden devrim vergisi adı altında haraç toplanmaktadır. Diğer yandan uyuşturucu tacirlerinden ise “gramaje” adı altında yasadışı vergi toplanmaktadır. İkinci başlık ise, maddi durumu iyi olan kişileri kaçırıp onlardan fidye alma olarak örneklendirebiliriz. Üçüncü başlık belki de en önemli olanıdır; zira örgüt kaynağının çok büyük bir bölümünü buradan elde etmektedir. Örgüt, dünya kokain miktarının yüzde 50’sini karşılamaktadır.

Örgütün etkilerine göz attığımızda, Kolombiya devleti açısından ciddi bir istikrarsızlığa sebep olduğu görülmektedir. Aynı zamanda, büyük bir güvenlik sorunu oluşturmaktadır. Bu örgüte karşı verilen mücadelede harcanan ekonomik kaynaklardan dolayı toprak reformu, yoksullukla mücadele gibi temel problemlerin çözümü aksamakta ya da göz ardı edilmektedir. Yerel halktan alınan yasadışı vergiler ve adli vakalar bölgesel halk açısından büyük bir problem teşkil etmektedir; ayrıca, örgütün yaptığı bazı saldırılar Kolombiya hükümetlerini gerçekten zor durumda bırakmaktadır. Buna örnek olarak, 2001 yılında petrol boru hattına yapılan 171 saldırıda boru hattı dört aylığına kullanılamaz hale gelmiştir. Bu da hükümete, 500 milyon Amerikan dolarına mal olmuştur. Uluslararası arenadaki etkilerine göz attığımızda ise, öne çıkan başlık uyuşturucu ticaretinden elde edilen gelirdir. Özellikle ABD gibi uyuşturucuyla etkin mücadele eden devletler açısından tehlike teşkil etmektedir. Ayrıca örgüt, uluslararası arenada aynı dünya görüşünü paylaştığı organizasyonlara örnek teşkil etmektedir. 

Kaynakça

1. Molano, A. “Report on Columbia”

2. Colombia Review, 2014

3. “Farc Örgütünün Finans Kaynakları” (01 Aralık 2014)

<http://www.terororgutleri.com/farc-orgutunun-finans-kaynaklari/>

Mehmet Orkun Genç

TUİÇ LATAM Stajyeri