Ekim ayında Suriye’nin BM Güvenlik Konseyi’nde kınanması kararını veto eden Rusya ve Çin’e Batılı ülkeler tepki göstermişlerdi. Her iki ülkede kararlarının arkasında durarak BM’nin gerilimi yumuşatması yönünde girişimlerde bulunması gerektiğini belirttiler.
Ancak bu güne geldiğimizde BM Güvenlik Konseyi Esad yönetimine karşı tek ses olarak en büyük tepkiyi koydu. BMGK’nın dönem başkanı İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Mark Lyall Grant tarafından Konsey salonunda resmi olarak okunan ve bu şekilde kabul edilen başkanlık açıklamasına BMGK’nın tüm üyeleri destek verdi.
Başkanlık açıklamalarının BMGK’nın kararları gibi bağlayıcı etkisi bulunmuyor ancak kabul edilmesi için 15 üyenin de onay vermesi gerekiyor.
Fransa tarafından hazırlanan, bu kez Rusya ve Çin dâhil BMGK’nın tüm üyelerince desteklenen başkanlık açıklamasında, BMGK, Kofi Annan’ın Suriyeli yetkililere sunduğu 6 maddelik barış planına tam destek verdiğini bildirdi.
Başkanlık açıklamasında, BMGK’nın, Annan’ın, “Suriye’de yaşanan tüm şiddetin ve insan hakları ihlallerinin derhal durdurulması, insani yardımın sağlanması ve demokratik, çoğulcu ve eşitlikçi bir siyasi sistemin oluşturulması için Suriyeliler tarafından yürütülecek siyasi geçiş sürecinin kolaylaştırılması yönündeki çabalarına” ve “bu kapsamda Suriyeli yetkililere sunulan 6 maddelik ön teklife” tam destek verildiği bildirildi.
6 maddelik ön teklifin içeriği ise şu şekilde açıklandı:
- Suriyeli halkın meşru taleplerine ve endişelerine yanıt verecek şekilde Suriyeliler tarafından yürütülecek ve herkesi kapsayacak siyasi süreç için özel temsilciyle (Annan) çalışmayı taahhüt etmek ve bu amaçla gerekirse (müzakereler için) bir temsilcinin atanmasına onay vermek.
- Saldırıları bırakıp, BM tarafından gözetilecek ateşkesin derhal sağlanması- Bu amaçla öncelikle Suriye hükümetinin, halkın yaşadığı bölgelerde ağır silahlar kullanmaya son vermesi ve askerlerini geri çekmesi isteniyor, muhalefete (ve Suriye’deki diğer unsurlara) saldırıları bırakıp ateşkesin sağlanması için işbirliği yapması çağrısında bulunuluyor.
- İnsani yardımın gerekli olan her yere ulaşabilmesi için ilk adım olarak derhal uygulanmak üzere günde 2 saat insani yardım için çatışmaların durdurulması isteniyor.
- Keyfi olarak tutuklanan ve gözaltına alınanların serbest bırakılması talep ediliyor.
- Gazetecilerin ülke içinde serbestçe dolaşmalarının sağlanması isteniyor.
- Barışçıl toplanma ve protesto hakkına saygı duyulması talep ediliyor.
Şiddetin durması, demokratik gelişmeler Suriye için bütün devletlerin “ortak dilek” diye nitelendireceğimiz görüşü; ancak akıllara şu soru geliyor: “Rusya ve Çin için ne değişti?”
Sıla Sezge ÇINAR
TUİÇ Stajyeri
