AVRUPA’DAN TÜRKİYE’YE: PLASTİK ATIK İTHALATINDA KARAR (29.05.2021)
Türkiye uzun yıllardır Avrupa’dan plastik atık ithal ediyor. Son 16 yılda Türkiye’ye Avrupa’dan ithal edilen plastik sayısı 196 kat arttı. Sivil toplum örgütlerinin tepkisi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı konuya el attı. Etilen polimer grubuna dâhil olan tüm atıkların ithalatı yasaklandı.
2020 yılında Adana’da doğaya bırakılan ithal plastik atıklarının görüntüleri başta Greenpeace örgütü olmak üzere tüm çevrecileri ayağa kaldırdı. Yapılan araştırmada Akdeniz’de metrekare başına 1000-1200 adet mikroplastik düştüğü tespit edildi. Bunun üzerine Greenpeace çatısı altında Plastiksiz Doğu Akdeniz Platformu kuruldu ve bir bildiri yayımlandı. Bildiriye Akdeniz ve çevresindeki birçok belediye imza attı. Bölgedeki nehir ve kanal kenarlarına yasa dışı olarak boşaltılan plastik çöplerin Akdeniz’i kirletmemesi için farkındalık oluşturmayı amaçlayan Platform, tüm yönetimleri sorumluluk almaya davet etti.
Çin 2018’de plastik atık ithalatına kısıtlama getirdi. Onu Malezya, Vietnam ve Tayland izledi. Bunun üzerine Avrupa ülkeleri gözlerini Endonezya, Hindistan ve Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’nin atık plastik ithalatında keskin bir yükseliş oldu. Ülkeye getirilen plastik atıklar fabrikalarda işleniyor ve farklı formlarda başka ülkelere ihraç ediliyor.
Greenpeace raporuna göre ABD’nin ardından İngiltere’nin dünyada en fazla plastik atık üreten ülke olması, iç kamuoyunda tepkilere yol açtı. Öte yandan İngiltere’deki şirketlerin geri dönüşüm dışında yurt dışına çöp ihraç etmeleri yasak olmakla birlikte ihraç edilen çöplerin geri dönüşümünün denetlenmediği belirtildi.
2004’ten bu yana Avrupa’dan Türkiye’ye ithal edilen plastik atıkların sayısı 196 kat arttı. Statista ve Office For National Statistics verilerine göre Türkiye 2019’da 11,4 milyon ton plastik çöp ithal etti. Türkiye’yi 2,9 milyon ton ile Hindistan izledi. Geçen yıl Avrupa’dan ithal ettiği 659,960 ton plastik atık ile Türkiye, Avrupa plastik atık ihracatının yüzde 28’ini karşıladı. Türkiye’ye 2020’de en çok plastik atık gönderen ülkeler ise sırasıyla şöyle:
- İngiltere 209,642 ton
- Belçika 137,071 ton
- Almanya 136,083 ton
- Hollanda 49,496 ton
- Slovenya 24,884 ton
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı geçen yıl Ağustos ayında plastik atık ithalat kotasını yüzde 80’den 50’ye düşürdü. Bu kararı takiben bu yıl mayıs ayında da “Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlandı. Etilen polimer kapsamına ait tüm atıkların ithalatı yasaklandı. Bu, geçen yıl ithal edilen yaklaşık 660 bin ton plastiğin yüzde 74’üne tekabül ediyor.
Kaynak: Greenpeace, Eurostat, Office For National Statistics
Hazırlayan: Gizem Güven
TUİÇ Akademi İçerik Editörü
