Özbekistan ile Tacikistan arasında uzun yıllardır tartışmalı olan sınır bölgeleri ve iki ülke vatandaşlarına karşılıklı 30 gün vize muafiyeti konularında anlaşma sağlandı. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdiği Tacikistan’da, Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ile Duşanbe’de ki Millet Sarayı’nda baş başa bir görüşme yaptı, ardından da iki ülkenin hükümetler arası genişletilmiş toplantısına başkanlık etti.
Görüşmede, iki ülke arasındaki siyasi, ticari-ekonomik, yatırım, maliye, ulaşım ve taşımacılık, su-enerji, turizm, kültürel ve insani alanlardaki iş birliği meselelerini ele alan taraflar, ilişkileri karşılıklı güven, dostluk ve iyi komşuluk temelinde daha da geliştirmeye çaba göstereceklerini vurguladı.
Görüşmelerin ardından, Rahman ve Mirziyoyev dostluk ve iyi komşuluğun pekiştirilmesine ilişkin Ortak Bildiri ile Özbekistan-Tacikistan devlet sınırının bazı bölgelerine ilişkin anlaşmaya imza attı.Ülkeler arasında ayrıca, vatandaşların karşılıklı gidiş-gelişleri anlaşması da dahil ticari-ekonomik, yatırım, maliye, ulaşım ve taşımacılık, transit, tarım, su-enerji, vergi, gümrük, turizm, bilim-teknik, sağlık, kültür, güvenlik ve suçlarla mücadelede iş birliğini öngören 27 anlaşma imzalandı.
İş forumunda ve Duşanbe’deki Özbek Sanayi Fuarı’nda 140 milyon dolarlık ticaret anlaşmalarına da imzalar atıldı.
Görüşmeden sonra düzenlenen basın toplantısında Mirziyoyev, tüm meselelerde olumlu sonuçlar elde edildiğini belirterek, “İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine engel teşkil eden hiçbir sorun kalmadı.” dedi.
Mirziyoyev, dostça, açık ve yapıcı bir ortamda geçen görüşmelerin sonuçlarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “İmzalanan tarihi anlaşmalar sadece iki ülke için değil, belki bölge için de büyük bir öneme sahip.” diye konuştu. Mirziyoyev, ünlü Tacik Şairi Abdurahman Cami’nin Özbekçeye çevrilen bir kitabını hediye ettiği Rahman’ı resmi ziyaret ile Özbekistan’a davet etti.
Mirziyoyev’in ziyaretini, “tarihi ve kader belirleyici” olarak nitelendiren Rahman da karşılıklı anlayış ve yapıcı bir ortamda geçen görüşmelerde, ikili iş birliğine yönelik tüm meselelerin ele alındığını belirterek, “Bugün yaklaşık 20 yıldır biriken tüm meseleleri çözdük. Bu tarihi ziyaret, iki ülke arasındaki tüm ilişkilerin dinamik olarak gelişmesine yeni bir dürtü olacaktır.” dedi.
Rahman, karşılıklı vize muafiyeti ve aşamalı olarak iki ülke arasındaki tüm kapıların faaliyete açılması, demir yolu, kara yolu ve hava taşımacılığının geliştirilmesi ve transit tarifelerinin düşürülmesi ve sınır anlaşması da dahil çok önemli dokümanların imzalandığına dikkati çekerek, iki halkın da menfaatlerine olan bu anlaşmaların stratejik önem taşıdığını ve ikili iş birliğinin yeni formatı için altyapı oluşturduğunu belirtti.
Ülkesindeki mevcut ve kurulmakta olan hidroelektrik santrallerin bölgedeki su-enerji sorununun çözümü için hizmet edeceği konusunda mutabık kaldıklarını, bu çerçevede Özbekistan’ın Tacikistan’da ki hidroelektrik santrallerin geliştirilmesini desteklemesini takdirle karşıladıklarını kaydeden Rahman, bu ziyaretin Özbek-Tacik ilişkilerindeki yeni tarihi dönemin başlangıcı olduğunu vurguladı.
İki ülke arasında, su-enerji kaynaklarının kullanımı ve tartışmalı sınır noktalarından dolayı çıkan anlaşmazlıklar 20 yıldır devam ederken, taraflar arasında 2001 yılında karşılıklı vize uygulaması başlatılmış, ardından da demir yolu taşımacılığı durdurulmuş ve 1300 kilometrelik ortak sınırdaki bazı gümrük kapıları kapatılmıştı.
Sibel Şevval KAÇAR
o-Staj 2018 AVRAM Stajyeri
Kaynakça:
- Anonim (2018) “Mirziyoyev Tacikistan’da” <https://www.haberler.com/ozbekistan-cumhurbaskani-mirziyoyev-tacikistan-da-10641171-haberi/> E.T.:09.03.2018
- Anonim (2018) “Özbekistan ve Tacikistan, 140 milyon dolarlık sözleşmeler imzaladı” <https://sptnkne.ws/gVY6> E.T.:09.03.2018
